استان همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران، در غرب کشور قرار گرفته است.
مرکز این استان شهر همدان است که در زمان مادها بنا شده است و در آن زمان به نام هگمتانه معروف بود و پایتخت ایران به شمار میرفت.
در ادامه این مطلب میتوانید فهرستی از جاذبههای گردشگری این استان را ببینید و برای سفر خود برنامهریزی کنید.
غار علیصدر
غار علیصدر با عنوان طولانیترین غار آبی جهان، یکی از انگیزههای مهم و بخش جذاب و بهیادماندنی سفر گردشگران به همدان است.
این غار در ارتفاعات ساری قیه نزدیک روستای علیصدر شهرستان کبودرآهنگ قرار دارد.
ارتفاع غار از سطح دریا ۲۱۰۰ متر است و محوطه غار دالانهای پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد.
برای بازدید از این غار (۸صبح الی ۱۷ بعدازظهر)، بعد از تهیهی بلیط، قایقی در اختیار گردشگران قرار میدهند و بازدید از این غار با قایق امکانپذیر است.
دمای داخل غار ثابت و همواره ۲۰ درجه سانتیگراد است. غار علیصدر جزء بیست و سومین اثر طبیعی ملی است.
سازمان میراث فرهنگی در ۱۵دی ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران آن را ثبت کرده است.
دهکده تفریحی گردشگری گنجنامه
مجموعهی تفریحی، توریستی و ورزشی گنجنامهی همدان در میدان گنجنامه و در ۵ کیلومتری غرب شهر همدان و کوههای الوند قرار دارد.
آب و هوای مطبوع کوهستان، دره فرحبخش الوند و چشمانداز زیبای دشت میشان جذابیتی را پدید آورده که گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب مینماید.
این مجموعه شامل چندین جاذبهی گردشگری است که برای بازدید از همهی آنها لازم است یک روز کامل را به آن اختصاص دهید.
در این دهکده توریستی میتوانید از سنگنوشتههای گنجنامه و آبشار گنجنامه دیدن کنید.
شما عزیزان میتوانید در این مکان از تفریحات زیر نیز لذت ببرید:
تلهکابین گنجنامه، پیست اسکی تاریکدره، تلهسیژ و تلهاسکی، ورزش تعادل هوایی در ضلع غربی مجتمع گنجنامه، پیادهروی بر روی پل معلق ۲۰۰متری، تیرول یا پرواز فردی بر روی کابلی به طول ۵۲۰متر و …
دریاچه و سد اکباتان
در ۱۱ کیلومتری شرق همدان میتوانید از تنها دریاچهی این شهر بازدید کنید.
دریاچهای زیبا که با وجود فضای سبز و امکانات تفریحی و گردشگری، مسافران بسیاری را به سوی خود جذب میکند.
این دریاچه از تفریحات ویژهای همچون ورزشهای آبی(قایقرانی و اسکی روی آب) برخوردار است.
به منظور راحتی شما مسافران و گردشگران عزیز و گرامی، در این مکان امکاناتی چون رستوران و مهمانسرا نیز ساخته شده است.
آرامگاه باباطاهر عریان
باباطاهر عریان؛ عارف، شاعر ایرانیتبار و دوبیتی سرای اواخر دهه چهارم و اواسط دهه پنجم که آرامگاه آن در همدان قرار گرفته است.
این آرامگاه در میدانی به همین نام در شمال همدان قرار دارد.
این آرامگاه در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در سطح محوطهی داخلی آرامگاه، کاشیکاری معرق و تزئینات بسیار ظریفی به کار رفته است که جلوهی خاصی به قسمتهای داخلی مزار داده است.
اشعار باباطاهر با لهجه ملايری یا با لهجهای از زبان لری سروده شدهاند.
در محوطه داخلی این آرامگاه، ۲۴ دوبیتی روی ۲۴ قطعه سنگ زیبا حک شده و در قسمت پایین اطراف محوطه داخلی مزار نصب شده است.
ساعات بازدید این آرامگاه همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب میباشد.
آرامگاه ابوعلی سینا
آرامگاه طبیب، شاعر و عارف ایرانی، ابوعلی سینا، که شهرت جهانی دارد در میان میدانی به همین نام واقع است.
میدانی بیضوی با درختان چنار کهنسال و آبنماهایی الهامگرفته از باغهای ایرانی، تفرجگاه زیبایی را به وجود آورده است.
طرح و نقشهی بنا از روی قدیمیترین بنای تاریخدار اسلامی یعنی برج قابوس بن وشمگیر در شهر گنبد کاووس اقتباس شده است.
تالار جنوبی آرامگاه به عنوان موزه، محل نگهداری سکه، سفال و اشیای کشفشدهی مربوط به هزارههای قبل از میلاد است.
در تالار شمالی، مجموعهای نفیس از کتابهای خطی و آثار بوعلی سینا گردآوری شده است.
تپه هگمتانه
این شهر کهن، نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا، از معدود شهرهای باستانی جهان است.
هرودوت این شهر را ساخته دیااکو دانسته و گفته است که هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیارهها بودهاند.
در حفاریهای باستانشناسی سالهای اخیر در تپهی هگمتانه مشخص شده است که محل کاخهای باشکوه این ناحیهی باستانی، در تپه هگمتانه کنونی واقع بوده است.
نکتهی قابل توجه این شهر باستانی، شبکهی منظم و پیشرفتهی آبرسانی آن بوده است.
آرامگاه حیقوق نبی
آرامگاه حیقوق نبی همدان یکی از بناهای دیدنی این استان است که در شهرستان تویسرکان خیابان شهید اشرفی اصفهانی در انتهای خیابان حیقوق نبی قرار گرفته است.
ساختمان آرامگاه حیقوق نبی (ع) مربوط به دورهی سلجوقیان، قرن هفتم هجری قمری، است.
این بنا بدنهای هشتضلعی شامل هشت ترکهی آجری به عنوان ستونهای اصلی بنا و سقفی مخروطیشکل دارد.
آرامگاه حیقوق نبی (ع) به شمارهی ۹۶۹ در تاریخ هشتم اردیبهشت ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی ثبت شد.
دشت میشان
دشت میشان در دامنههای کوه الوند قرار گرفته است و یکی از جاذبههای طبیعی و مقاصد طبیعتگردی همدان به شمار میآید.
دشت میشان همه روزه از طبیعت گردان و کوهپیمایان پر شماری پذیرایی میکند.
قبل از رسیدن به مسیر کوهپیمایی از جادهای گذر خواهید کرد که در طول دره زیبا و خرم عباس آباد قرار گرفته و پر است از منظرهی باغها و درختان بلند که در پاییز شکوه و جلوهای خاص دارند.
در انتهای این جاده و درست قبل از شروع مسیر کوهپیمایی، در نزدیکی آبشاری به ارتفاع ۱۲متر، کتیبه باستانی گنجنامه قرار دارد.
گنبد علویان
این بنا در میان نمونههای به جا ماندهی معماری دوره اسلامی بینظیر و از نمونههای منحصر به فرد معماری ایرانزمین است.
گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد.
این گنبد از سمت شمال در خیابانی که میدان عینالقضات را به میدان امامزاده عبدالله وصل میکند، قرار گرفته و ازسمت جنوب با خیابان باباطاهر و از شرق با خیابان اکباتان محصور شده است.
سراب گیان
سراب گیان در ۳۰ کیلومتری جنوب شهرستان نهاوند قرار گرفته است؛
این سراب بهشتی گمشده با درختان چنار کهنسال که نشان از قدمت طولانی این منطقه دارد میباشد.
سراب گیان با آب جوشان و فراوان خود این طبیعت زیبا را پدید آورده است.
در ۲ کیلومتری سراب گیان، تپهی باستانی گیان قرار دارد که از قدمتی چندهزارساله برخوردار است و آثار بسیاری از میان این تپه کشف شده است.
امامزاده حسین
امامزاده حسین یا شاهزاده حسین در همدان در ابتدای خیابان شهدا قرار دارد.
این حرم از آثار ممتاز معماری شهر همدان است که گنبد آجری زیبایی بر بالای آن قرار دارد.
در هر طبقه حجرههایی قرار دارد. رسمیبندیهایی در داخل طاق نما وجود دارد و ضریح چوبی نفیس و گنبدی مرتفع در این بنا ساخته شده است.
با توجه به متن شجرهنامه این محل مدفن امامزاده حسین، از نوادگان امام حسن مجتبی یا پسر امام حسن عسگری میباشد.
شواهد نشان میدهد که بنای امامزاده مربوط به دوره صفویه است.
این بقعه دارای حیاط دلبازی است که درخت توت کهنسالی در آن وجود دارد.
بازار سنتی همدان
مجموعه تاريخی بازار همدان در محدوده خيابانهای باباطاهر، اکباتان و شهدا قرار دارد و عمده بناهای آن مربوط به دوره قاجاريه است.
بعضی بخشهای این بازار پوششی گنبدی شکل دارد؛ بازار همدان به لحاظ وجود راستههای مختص به اصناف مختلف معماری ویژهای دارد.
برخی مورخان قدمت این بازار را به دوره سامانیان نسبت میدهند، اما اکثر این مجموعه بازمانده از دوره قاجاریه است.
برج قربان
برج قربان یکی از آثار تاریخی قرون هفتم یا هشتم هجری است که در شهر همدان بین چهارباغ شهید مدنی و خیابان طالقانی جنب دبیرستان ابن سینا قرار دارد.
این بنا مدفن حسن بن عطار حافظ ابو العلا همدانی و امرای سلجوقی است.
دلیل نامگذاری این بنا به برج قربان، گفته میشود که در جریان شورش افغانها در دوره صفویه، این محل سنگرگاه فردی به اسم قربان بود.
قربان از اهالی این محل؛ دفاع و تلاش میکرد تا شورشیان را دفع کند، به همین دلیل مسجد و بقعه به نام او شهرت یافت.
این برج در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۵۴ در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران ثبت گردیده است.
حمام تاریخی قلعه
حمام قلعه، حمامی سنتی در همدان که در یکی از محلههای قدیمی و اصیل شهر همدان به نام محله قاشقتراشان یا محله قلعه قرار، درخیابان شریعتی قرار دارد.
حمام قلعه مربوط به دورهی قاجار میباشد و مساحتی حدود ۱۵۰۰ مترمربع دارد.
حمام قلعه از دو بخش سرد و گرم تشکیل شده است که ورودی هشتی-شکل دارد.
بعد از عبور از هشتی، ابتدا حمام سرد و سپس حمام گرم قرار گرفته است.
در سال ۱۳۸۷ خورشیدی، حمام تاریخی قلعه مورد بازسازی قرار گرفت.
بعد از آن این حمام تغییر کاربری پیدا کرد و اکنون به عنوان موزه مردم شناسی همدان، پذیرای گردشگران و علاقهمندان است.
داخل حمام نیز سفرهخانه سنتی با موسیقی زنده راهاندازی شده است.
موزه تاریخ طبیعی همدان
در انتهای چهارباغ آزادگان در شهر همدان، در زیربنای تقریبی ۲۰۰۰ مترمربعی، موزه تاریخ طبیعی همدان قرار دارد.
موزه تاریخ طبیعی همدان به همت جعفر محمد علیزاده تأسیس گردیده است و تمامی نمونهها با تلاش ایشان و دانشجویان جمعاوری شدهاند.
این موزه در داخل دانشکده کشاورزی قرار دارد؛ موزهای کمنظیر از انواع گونههای حیوانی، گیاهی و طبیعی مربوط به اقلیم ایران و جهان است.
در این موزه نمونههای زنده، سنگواره و تاکسیدرمی شده از گونههای مختلف جانداران نگهداری میشود.